بررسی نظریۀ جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقاءبودن نفس
author
Abstract:
نظریۀ جسمانیةالحدوث و روحانیةالبقاء بودنِ نفس نظریهای است که نهتنها به چگونگی پیدایش نفس انسان اشاره دارد، بلکه به ماهیت نفس نیز اشاره دارد. ملاصدرا از مسیر اصول بدیع فلسفه خود و بهویژه حرکت جوهری به نظریهای راه مییابد که ماهیت نفس آدمی را در پیدایش موجودی جسمانی میداند. این نفس جسمانی با حرکت جوهری مراتب پایین وجود را پشت سر میگذارد تا به مرتبۀ بالای وجود که تجرّد نفس است، برسد. این نظریه افزون بر اینکه از اصول عام حکمت متعالیه بهره میگیرد، اصول خاص خود را دارد که شناخت آنها فرایند اثبات این نظریه در دستگاه فلسفی ملاصدرا را ملموستر میکند.
similar resources
نظریۀ جسمانیت نفس در تفکر اسلامی
دیدگاه متکلمان دربارۀ ماهیت نفس ساده و صریح است؛ نفس مادّی و غیرمجرّد است. بیشتر آنها نظریۀ «جسم لطیف» را برگزیدند و ظاهر روایات و تفسیر صحیح از آنها را مؤید این نظریه میدانند. استدلالهای عقلی نیز از نظر برخی متکلمان مؤید این نظریه است، ولی برخی دیگر، عقل را در اینباره محکوم به سکوت میدانند. با وجود اینکه نفس مادی است، ولی از جنس بدن هم نیست. مستقل از بدن است و هویّتی مخصوص به خود دارد و م...
full textامکان قرائت کارکردگرایانه از نظریۀ نفس ملاصدرا بر اساس نظریۀ کارکردگرایی معاصر
مسئلۀ ذهن و بدن یکی از مسائل اساسی فلسفه است. «کارکردگرایی» نظر خنثی در باب ذات ذهن دارد و به مادی یا غیر مادی بودن ذهن نمیپردازد بلکه ذهن را کارکرد میداند. از دیدگاه این گروه، حالات ذهنی ویژگیهای کارکردی هستند که بر اساس درون داد، برون داد، فرایندهای داخلی و سایر حالات ذهنی، نقشهای کارکردی را ایفا میکنند. از سوی دیگر، در فلسفه و کلام اسلامی نیز به رابطۀ نفس و بدن پرداخته شده است. ابنسینا...
full textنظریۀ جسمانیت نفس در تفکر اسلامی
دیدگاه متکلمان دربارۀ ماهیت نفس ساده و صریح است؛ نفس مادّی و غیرمجرّد است. بیشتر آنها نظریۀ «جسم لطیف» را برگزیدند و ظاهر روایات و تفسیر صحیح از آنها را مؤید این نظریه می دانند. استدلال های عقلی نیز از نظر برخی متکلمان مؤید این نظریه است، ولی برخی دیگر، عقل را در این باره محکوم به سکوت می دانند. با وجود این که نفس مادی است، ولی از جنس بدن هم نیست. مستقل از بدن است و هویّتی مخصوص به خود دارد و می ت...
full textبررسی سازگاری نظریۀ تجرد نفس با آموزههای قرآنی مربوط به زندگی اخروی
بیشتر فیلسوفان مسلمان معتقدند که انسان مرکب از نفس مجرد و بدن است و نفس مجرد حقیقت او را تشکیل میدهد. لازمۀ پذیرش تجرد نفس این است که نفس مجرد که با مرگ از بدن جدا میشود، اولاً بدون نیاز به بدن میتواند به حیات خود ادامه دهد؛ ثانیاً برای بقا به عامل بیرونی نیاز ندارد. در مقابل، آنچه از قرآن برداشت میشود این است که انسان فینفسه باقی نیست و با مرگ از میان میرود؛ ازاینرو ادامه زندگی انسان پس ...
full textمعمای تناسخ و راه حل آن در نظریۀ استکمال نفس محمد بن زکریای رازی
محمد بن زکریای رازی - فیلسوف دگراندیش قرن سوم هجری - همواره مورد توجه پژوهشگران بوده است. رازی نظریهای در باب استکمال نفس دارد که او را به قائل شدن به «تناسخ» وادار کرده است، اما دیدگاه تناسخِ رازی به تعارض دو گزاره میانجامد: 1) عقلانیت مختص انسان است؛ 2) نفسِ انسان وارد بدن حیوان شده و در نهایت، به بدن انسان باز میگردد. این تعارض دو سؤال را در پی دارد: چگونه نفس در بدن انس...
full textMy Resources
Journal title
volume 15 issue 60
pages 78- 102
publication date 2010-12-22
By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.
Hosted on Doprax cloud platform doprax.com
copyright © 2015-2023